+12 °С
Зоръёслэн
Антитеррор
Вань иворъёс
Пӧртэм-пӧртэм
21 южтолэзь 2020, 12:00

Улыны выль кужым пыӵалоз...

Туннэ - Поэзилэн нуналызГажано лыдӟисьёсмы! Туннэ тӥледлы Пермь шаерысь Чернушка ёросысь Бадӟым Березник гуртын улӥсь Татьяна ХАРИСОВАЛЭН выль кылбуръёсыныз тодматскыны ӵектӥськом.

Автор ас сярысьтыз гожтэ: «Вордӥськи Татышлы ёросысь Кызылъяр гуртын 1967-тӥ арын 3-тӥ гудырикошконэ. Гуртысь школаын тямысэтӥ классэз йылпумъяса, дышетсконме Бигиней шор ёзо школаын азинтӥ. Татысен ик нырысетӥ кылбур чуръёсме гожтӥ, кудъёсыз удмурт кылын потӥсь ёрос газетэ печатласькизы. Со понна пумтэм тау Андрей Васильевич Гильмаевлы.
1999-тӥ арын Башкортостанысь удмуртъёслэн «Ошмес» республика газетсы кылдӥз. Со дыре мон гуртысьтымы библиотекаын тырши, нош Андрей Васильевич ӧтемен, али кылдэм газетлэн редакцияз ужаны выжи.Татын ужакум Удмурт кун университетлэсь журналистикая факультетсэ йылпумъяй.
Гожъямъёсы «Кизили», «Кенеш», «Инвожо» журналъёсын, «Удмурт дунне» газетын потылӥзы. 2005-тӥ арын дуннеез адӟиз «Тонтэк» кылбур сузьетэ. Али дыре Чернушка ёрос газетын «Корни» («Выжыос») ӟуч кылын повесте печатлаське.
Улонысьтым вань ӟечезлы, быгатонлыкъёсылы, дунне шоры учконэлы тау карисько анай-атаелы, ӵужанаелы, дуно дышетӥсьёсылы но гурт калыкелы».
Танып шуред нош ик тудӟиз,
Тулыс куазен капчи шокчиз.
Ас вылысьтыз йӧэз тӥяз,
Вуэз кузя азьлань келяз.
Кошко йӧос Танып кузя,
Котыр-котыр бергалляса.
Соос озьы оло экто?
Яке соос-а келясько?
Йӧос кошко туж кыдёке,
Келя ваньзэс бадьпу гинэ,
Мыкыртыса йырзэ улэ.
Оло, озьы бадьпу бӧрдэ.
Малы бӧрдоз? Тулыс вуэ!
Сьӧраз сяська дырез вае…
Озьы ке но…Озьы ке но…
Сюлэм вылэз мӧзмон зӥбе.
Танып кузя йӧос кошко,
Дауръёсмес, оло, нуо…
* * *
Нош ик лулме зӥбе секыт мӧзмон,
Шат мон та секытлэсь куке
мозмо?
Я, кошкы, мӧзмонэ, я, кельты
тон монэ,
Кызьы уд валаськы, мыным
секыт тонэн.
Пичи ке но потэ шудэз веръям,
Жаль-жаль зоред дыръя но
куддыръя
Потэ шунды, я вуюись ваське,
Соку инкуазь выжыкыллы кельше.
Мынам но сюлэмы дырлы ке но
Мозмоз мӧзмонэзлэсь но
серектоз.
Улон берзэ учке ини ке но,
Мыным но со, оло, шудзэ ваёз.
* * *
Тани нош пумиськимы асьмеос
тонэн,
Сӧсырмем бурдо кадь ик тӥяське
сюлэм.
Куриське со тон доры, валатэк
огзэ:
Асьмеос ноку но ум луэ ни ӵошен.
Пальпотыса сылӥськод палэнын
огнад,
Нош мӧзмон каръяськемын
пыдло сюлэмад.
Учкисько но синъёсад, ваньзэ
шӧдӥсько,
Мылкыддэ туж тыршыса
ватӥськод ке но.
Мылкыдме ачим но мон думисько
юн-юн,
Гажасько тонэ шуса медаз тод
нокин.
Ортчемзэ бен малы на вайылод
тодэ,
Ортчемез тылын кадь ик сюлэмез
сутэ.
Улонмы азьлань бызёз, аръёс
ортчозы,
Тон нош малпанъёсысьтым ялан
уд кошкы.
Но уг вера со сярысь ноку но
тыныд,
Палэнын яратыса улыны секыт.
* * *
Вож тулыс нош ик вуиз,
Котырак сяська пазьгиз.
Ӵуж, чагыр, лемлет сяська,
Сяськаос – дунне пасьта.
Сяськая тӧдьы льӧмпу,
Сяськаез – югыт лымы.
Лыз-чагыр инбам выллем
Сяськаез сиреньпулэн.
Пыд улын но сяськаос,
Йыр вадьсын но сяськаос,
Выжыкыл кадь та дунне,
Сюлэмам сяська пушъе.
Чеберлыкез данъяса,
Тюрагай сюлмысь кырӟа,
Ойдо асьмеос но ӵош
Кырӟалом, дуно эше.
Тулыс куазез данъялом,
Шундыен ӵош пальыштом.
Асьмелэн сюлэмамы
Ялан мед улоз тулыс.
* * *
Кереметэ, Кереметэ,
Али ке но тодам лыктэ:
Поска, Какся выжыосыд
Вуылӥзы гужем дорад.
Вуылӥзы йыбырттыны,
Выжыоссэс юнматыны,
Сюлэмазы оскон, ӟечлык,
Адямилык пыӵатыны.
Нош табере ваньмыз вунӥз.
Кереметэ, шыпыт чалмид.
Поска, Какся выжыосын
Ӧз ни кыле шат пиосыд?
Ӧз ни кыле шат пиосыд
Кереметэз улӟытыны,
Вунэм, куштэм лудэз-вӧсез
Выль кужымен сайкатыны?
Кереметэ, Кереметэ,
Дорам бертэмелы быдэ
Йыбырттӥсько тыныд, лудэ,
Йыбырттӥсько улэ-улэ.
Эн кушты тон нылпиостэ,
Эн кушты нокыӵе дыре.
Сюлэмазы югыт тылси
Мед ӝуатоз быдӟым Кылчин.
* * *
Лек мӧзмон куасалтэ ке монэ,
Дыртыса бертӥсько нош гуртэ.
Вордӥськем шаерам гинэ мон
Сюлэмме лӥято-бурмыто.
Вордӥськем шаерам гинэ мон
Капчияк гадь тырам шокало.
Вордӥськем шаерам гинэ нош
Улыны выль кужым пыӵалоз.
Лудъёсы, возьёсы, Керемет
Улыны сётозы берекет…
Тау тыныд, улонэ, дуннеын
Вордӥськем интые луэмлы.
Читайте нас: